Het zoete Gif van de Verraderlijke DruiventrosLiet op de wereld verderf en rampspoed los...
Toen kwam Koffie, dat nuchter, heilzaam Nat
een weldaad voor de maag en voor 't verstand een schat.
(Anonieme puritein 1674)
koffietijd?
Lang geleden zag Kaldi, een Ethopische geitenhoeder, zijn beste geitenbok heen en weer dansen en mekkeren als een idioot. De geit had bessen van een plant had gesnoept. Kaldi probeerde er zelf ook een paar en danste algauw met zijn bok mee. Er kwam een heilige man voorbij, die de jongen vroeg waarom hij danste met de bok. De geitenhoeder legde het uit.
De monnik nam wat bessen mee naar huis en merkte dat hij niet kon slapen nadat hij ze gegeten had. Toevallig stond de monnik bekend om zijn ellenlange preken, die vaak de hele nacht duurden en waarbij het zijn discipelen grote moeite kostte om hun ogen open te houden. Daarom beval die derwisjen om op de bessen te kauwen voor hij aan een preek begon. De slaperigheid van de derwisjen verdween en het gerucht over de grote profeet wiens bezielende wijsheid je tot zonsopgang wakker hield, deed als een lopend vuurtje de ronde...
Dankzij Kaldi waren er dus zo'n 3000 jaar geleden al koffieliefhebbers. Zij woonden in het koninkrijk Kefa, een gebied in het huidige Ethiopië. De Oromo's kauwden op ballen van koffiebessen, vet en lekkernijen. Ook trokken ze een soort thee van koffiebladeren (Kati). Pas anderhalf millennium later begint de geschiedenis van de hedendaagse koffie.
In 1511 werd in Mekka het branden van koffiebonen ontdekt. Het Arabische qahwa of gawha veroverde snel de Arabische wereld en via de Turken leerde ook Europa koffie (coffee, cafe) kennen.
Een eeuw later pikte de Hollandse kapitein Pieter van der Broecke in el-Makkha (Mokka) een dozijn koffiestekken en plantte ze op Java. Aan het einde van de 17e eeuw begonnen de Nederlanders ook met het commercieel verbouwen van koffie (Coffea Arabica) op Ceylon (Sri Lanka) en Java. In 1706 kwamen een paar koffieplantjes uit Java naar Amsterdam waar ze in de tropische kassen van de Hortus verder werden opgekweekt. Een paar van die planten kwamen via Suriname in Brazilië terecht. En één van de Amsterdamse plantjes werd in 1713 aangeboden aan koffiejunk Lodewijk XIV. Uit zijn kas gingen daarna stekken naar Latijns-Amerika, het Caribische gebied, Afrika en India.
Het zoete Gif van de Verraderlijke Druiventros
Liet op de wereld verderf en rampspoed los...
Toen kwam Koffie, dat nuchter, heilzaam Nat
een weldaad voor de maag en voor 't verstand een schat.
(Anonieme puritein 1674)
KOFFIE-PAUZE? LEES DE KOFFIE-LEUT
KOFFIE-LEUT? DOE DE KOFFIE-QUIZ!